Helianthus annus L.
Roślina jednoroczna pochodząca z Meksyku i południowych stanów USA. Słonecznik znany jest od 3000 lat. Uważany był tam za symbol słońca. W roku 1510 sprowadzono go do Hiszpanii jako roślinę ozdobną. Do Rosji słonecznik wprowadził car Piotr Wielki jako roślinę ozdobną i jadalną. W XVIII wieku nauczono się wyciskać olej z niełupek. Było to ważne odkrycie, gdyż spośród wszystkich tłuszczów roślinnych olej słonecznikowy najbardziej zbliżony jest do oliwy. Znaczenie tego tłuszczu jako jadalnego szczególnie ważne było podczas długich postów przestrzeganych dawniej w cerkwi prawosławnej. Makuchy stały się dobrą paszą treściwą.
W lecznictwie zastosowanie ma żółty, brzeżny kwiat słonecznika pozyskiwany w pełni kwitnienia oraz olej słonecznikowy.
Napary i odwary z kwiatów działają przeciwgorączkowo, a zawarte w nich związki goryczkowe pobudzają wydzielanie soku żołądkowego i działają korzystnie na proces trawienia. Stosowane zewnętrznie ułatwiają wchłanianie wylewów i krwawych wybroczyn podskórnych po urazach, także stłuczeń oraz łagodzą stany zapalne skóry np. przy trądziku.
Olej słonecznikowy obniża poziom cholesterolu we krwi, zapobiega powstawaniu miażdżycy. Bywa stosowany zewnętrznie do okładów na trudno gojące się rany, także w łuszczycy oraz używany do masażu ciała.
W farmacji olej jest dodawany do podłoży maściowych i kremów.
Swoje cenne właściwości olej zachowuje, gdy jest spożywany na zimno. Owoce słonecznika oprócz cennego oleju zawierają wartościowe białka i witaminę E.