Doględa szorstka

Grindelia squarrosa (Lindl.) DC.

Nazwa pochodzi od nazwiska prof. chemii i farmacji z Dorpatu Davida Hieronymusa Grindea (1766-1836), który opisał botanicznie tę roślinę (prof. G.C. Wittstein i in. 1883 r.).
Grindelia herb jest bogate w gumy, żywice i olejek eteryczny. Zawartość żywic sięga nawet 20%, które są bogate w labdanowe kwasy diterpenowe (grindelany = grindelanes) oraz ich metylowe estry. Ziele zawiera również 0,2% olejku eterycznego, bogatego w octan bornylu, borneol i alfa-pinen; fitosterole, saponiny i flawonoidy (0,7%).
Składniki czynne zawarte w zielu doględy wykazują właściwości inhibitora elastazy leukocytarnej, rozkurczowe na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego i dróg oddechowych. Ułatwiają wydalenie zalegającej wydzieliny z układu oddechowego, aktywują procesy oczyszczania dróg oddechowych, hamują stany zapalne. Przetwory z doględy są pomocne w zapobieganiu ataków dychawicy oskrzelowej, w leczeniu stanów zapalnych i infekcji oskrzeli, płuc i gardła, chorób alergicznych objawiających się nieżytem układu oddechowego, przewlekłych stanów zapalnych zatok, przeziębienia, grypy, anginy, kokluszu itp.
Dawki sproszkowanego surowca: 1,5-2 g 3 razy dziennie, na miodzie.
Dawki nalewki doględowej Tinctura Grindeliae 1:5 na alkoholu 60-70% 3-4 razy dziennie po 3-5 ml.
Napar doględowy Infusum Grindeliae: 2 g sproszkowanego surowca zwilżyć rumem lub spirytusem, po 5 minutach zalać wrzącym mlekiem lub wodą (1 szklanką), parzyć pod przykryciem 5 minut, wypić w ciągu 1 godziny porcjami. Stosować 3 razy dziennie po szklance naparu. Można dodać sok malinowy lub miód. Jeśli parzono sproszkowany surowiec nie ma potrzeby cedzenia.
Można podawać dzieciom.