Arnika górska

Arnica montana

Arnica montanaInne nazwy: kupalnik górski, tranek górski, angielski trank górny, tranek angielski, pomornik.
Roślina trująca!
Roślina wieloletnia wystę-pująca na górskich łąkach środkowej Europy, we Francji, Pirenejach, na Bałkanach, w południowej Skandynawii, rzadziej na niżu, na Litwie i Białorusi. W Polsce rośnie w Sudetach i Karpatach Wschodnich oraz na Suwalszczyźnie. Gatunek objęty całkowitą ochroną gatunkową. Na potrzeby lecznictwa arnikę wprowadzono do uprawy.
W wierzeniach ludowych arnice przypisywano różne moce. W Bawarii w wigilię św. Jana, chłopi wtykali ją na brzegach pól, by ochronić je przed gradobiciem, ustawiano w oknach, aby ochronić domostwo przed uderzeniem pioruna. Uznawano ją także za afrodyzjak i chroniącą przed urokami czarownic.
W XVIII wieku zaczęto stosować ją na większą skalę. Przyjmowano ją wewnętrznie w chorobach reumatycznych, chorobach serca, a zewnętrznie w obrzękach, żylakach podudzi i podskórnych wylewach spowodowanych uderzeniem. Karol Linneusz pisał, że chłopi z suszonych i sproszkowanych liści używają jako tytoniu do palenia. Kwiaty służyły jako namiastka tabaki do wąchania.
Obecnie w lecznictwie stosowany jest kwiat i koszyczek arniki w postaci wyciągów alkoholowych i maści. Preparaty te stosowane są zewnętrznie jako leki przeciwzapalne i antyseptyczne w stłuczeniach, opuchnięciach, chorobach jamy ustnej. Pobudzają ukrwienie i przyspieszają gojenie, ułatwiają wchłanianie wybroczyn i zmniejszają bóle artretyczne. Nie powinno się ich stosować na skórę uszkodzoną.
Wewnętrznie wyciągi z arniki stosowane są bardzo rzadko jako lek pobudzający czynność oddechową i rozkurczający.
Arnikę sadzi się w ogródkach jako roślinę ozdobną