Allium ursinum L.
Inne nazwy: czosnek dziki, czosnek leśny, czosnek cygański
Pochodzący z Europy oraz Azji czosnek niedźwiedzi rośnie dziko w wilgotnych lasach, cienistych zakątkach i na brzegach potoków. W Polsce występuje na całym terenie, głównie jednak w Sudetach, Karpatach i na Pogórzu. Jak sama nazwa wskazuje, roślina wydziela charakterystyczny, ostry, czosnkowy zapach.
Dawniej w ziołolecznictwie stosowano sok wyciskany z czosnku niedźwiedziego, który łagodził kaszel, ból gardła i przeziębienia. Liście ziela wykorzystywane były jako przyprawa do sałatek, sosów oraz potraw jajecznych. W Wielkiej Brytanii czosnek niedźwiedzi stał się modnym elementem zdrowej diety.
Czosnek niedźwiedzi ma silne działanie bakteriobójcze, korzystnie działa na serce, zapobiega nowotworom złośliwym, miażdżycy, pobudza wydzielanie soku żołądkowego i żółci. Jego silne działanie bakteriobójcze szczególnie przydatne jest przy leczeniu chorób górnych dróg oddechowych, pobudza wydzielanie śluzu w oskrzelach. Ma także zastosowanie jako lek drażniący skórę i odkażający, a wyciągi z niego stosowane są wspomagająco w leczeniu nadciśnienia i do celów kosmetycznych.
Czosnek niedźwiedzi jest rośliną jadalną – aromatyczne liście zawierają dużo witaminy C, pobudzają apetyt. Zalecane są jako składnik wiosennych zup, można je też dodawać do sałatek i kisić oraz marynować w oliwie – przysmak w Niemczech.