Owies zwyczajny

Avena sativa L.

450px-Avena_sativa_L

Roślina jednoroczna, której ojczyzną jest Europa Środkowo – Wschodnia, skąd po udomowieniu, trafił w inne regiony, wszędzie tam gdzie sprzyjają mu warunki klimatyczne i glebowe. Został udomowiony przez człowieka w czasach historycznych.

Owies zwyczajny ma znaczenie lecznicze, dietetyczne i kosmetyczne.

Surowcem zielarskim są ziarniaki i słoma. Zawierają one związki alkaloidowe, dużo skrobi, białko, witaminy z grupy B, prowitaminę A i sole mineralne.

Medycyna ludowa bardzo owies ceniła, starając się go wszechstronnie wykorzystać. Wywar z ziarna stosowano jako środek skuteczny w nadciśnieniu tętniczym. Ten sam odwar jako niezły specyfik napotny i przeciwgorączkowy zalecany bywał przy anginie, grypie, stanach zapalnych górnych dróg oddechowych czy zwykłym przeziębieniu. Łagodził również pragnienie i działał ogólnie wzmacniająco. Wodne wyciągi z ziarniaków owsa można stosować również przy innych dolegliwościach t.j. odmrożenia. Wywar ze słomy można stosować do okładów na miejsca obolałe (stłuczenia, obrzęki, nerwobóle) albo dodawać do kąpieli. Odwar z ziela owsa (lub słomy owsianej), bogaty w rozpuszczalną krzemionkę, działa korzystnie w chorobach reumatycznych, artretyzmie, kamicy nerkowej i schorzeniach nerek. Jest również pomocny w chorobach skórnych, jak trądzik, świąd i łojotok. Zewnętrznie ziele owsa zalecane jest do kąpieli wzmacniających w wyżej wymienionych chorobach. W latach 50. ubiegłego stulecia w Niemczech stwierdzono, że w łuskach owsa jest zawarty czynnik, który hamuje próchnicę zębów. cierpiący na ból zęba palił wysuszony owies w fajce. Dieta bogata w produkty z ziarna owsa ma właściwości przeciwutleniające. Kąpiel w całym zielu działa ogólnie wzmacniająco i lekko pobudzająco. Wskazana jest dla osóbko długiej i ciężkiej chorobie oraz wyczerpanych fizycznie. Płatki owsiane zalecane są z dolegliwościami tarczycy, przy nadciśnieniu tętniczym, w nasilonych nerwicach, a pomocniczo w leczeniu opryszczki wargowej, półpaśca i dolegliwościach występujących u kobiet w okresie przekwitania. Ziele owsa stosowane jest również w mieszankach ziołowych polecanych przy problemach z depresją i nerkami oraz jest składnikiem mieszanek zwiększających wydolność fizyczną i umysłową organizmu.

Owies skutecznie oddziałuje na układ nerwowy. Napary oraz nalewki z ziela owsa stosuje się go głównie przy bezsenności, osłabieniu nerwowym i wyczerpaniu na skutek depresji oraz sytuacji stresowych. Wyciągi z ziela owsa łagodzą i mogą zapobiegać uszkodzeniom wątroby. Dzięki flawonoidom i saponinom działają również moczopędnie. Związki saponinowe posiadają także właściwości przeciwdrobnoustrojowe i przeciwgrzybiczne.

Ziarno owsa stosowane jest jako pasza.