Euphrasia rostkoviana Hayne
Inna nazwa zwyczajowa: świetlik lekarski, nazwy ludowe: ptasie oczka, złodziej mleczny.
Występuje na całym obszarze Europy, w Polsce jest rośliną pospolitą. Jest półpasożytem, z korzeni innych roślin za pomocą ssawek pobiera wodę wraz z solami mineralnymi. Kwitnie od czerwca do października, jest owadopylny lub samopylny. Występuje na łąkach, pastwiskach, torfowiskach, na obrzeżach lasów, w zaroślach, nad rowami. Lubi wilgotną, lekko bagienną glebę.
Świetlik był stosowany do celów medycznych od bardzo dawna, uważano go za ziele uzdrawiające oczy. Surowcem zielarskim jest ziele (Herba Euphrasiae), który zawiera: glikozyd – aukubinę, garbniki, kwasy fenolowe, olejek eteryczny, pochodne kumaryny, sole mineralne szczególnie dużo związków miedzi i manganu.
Używa się go do alergicznych i bakteryjnych zapaleń spojówek. Kwasy zawarte w świetliku mają cechy przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. Uszczelniają naczynia krwionośne oczu, zapobiegają także krwawieniom z naczyń siatkówki. Świetlik może być stosowany w zapaleniach spojówek oczu i brzegów powiek, w wiosennym zapaleniu spojówek, przypadkach jęczmieni, a także w przypadkach zmęczenia oczu pracą przy sztucznym świetle, czy długim oglądaniem telewizji. Jest on również cenny dla ludzi, których oczy są nadwrażliwe na promienie słoneczne. Może być polecany do przemywania oczu w przypadkach katarów przebiegających z ostrym łzawieniem. Powinni o nim pamiętać ludzie narażeni na pyły i dymy przemysłowe. Ekstrakt ze świetlika lekarskiego jest wykorzystywany również w homeopatii.
Odwar z ziela świetlika może być stosowany wewnętrznie w chorobach żołądka i wątroby, w zaburzeniach trawienia i w kolce żółciowej, u ludzi z obniżonym ciśnieniem tętniczym. Medycyna ludowa polecała stosowanie świetlika przy bólach głowy i bezsenności.
Świetlik łąkowy jest składnikiem mieszanki ziołowej Polecanej przy alergii.