Dąb

Quercus L.

dab_szyulkowyDąb przede wszystkim ze względu na swoją długowieczność, przez długie lata mogą stanowić trzon drzewostanu.
Roślina lecznicza. Kora niektórych gatunków jest składnikiem wielu mieszanek ziołowych, a odwar z kory był stosowany wewnętrznie przy biegunkach, a zewnętrznie przy odmrożeniach i oparzeniach.
Niektóre gatunki dębów mogą mieć znaczenie jako rośliny miododajne. Wytwarzają one spadź (tzw. rosę miodową).
Drewno dębu stosunkowo ciężkie i twarde znajduje powszechne zastosowanie w stolarce wewnętrznej budowlanej, meblarstwie. Ze względu na swoją odporność na ścieranie doskonale nadaje się do wyrobu klepki podłogowej. Wyroby z dębiny z biegiem czasu ciemnieją w naturalny sposób od wody, a ze względu na zawartość garbników reagują łatwo ze środkami chemicznymi zwłaszcza farbami (sole, kwasy, zasady). Drewno dębowe ma tendencje do pękania przy dużych mrozach ze względu na duże naprężenia wewnętrzne, jest to drewno doskonałe na stolarkę wewnętrzną, lecz bardzo ryzykowne do stosowania zewnętrznego zwłaszcza okien i drzwi.
Kora dębu zawiera dużą ilość taniny i od stuleci jest stosowana z powodzeniem w garbarstwie do wyprawiania skór.
Długowieczność i okazały wygląd dębów od wieków sprawiały na ludziach duże wrażenie. Stare okazy czczone były jako przybytek bóstwa przez większość pierwotnych ludów Europy. Starożytni Rzymianie i Grecy wierzyli, że dąb jest siedzibą ich najwyższych bóstw – Jowisza i Zeusa. Wzmianki o tych drzewach znajdują się także w Starym Testamencie, gdzie czytamy o Abrahamie siadającym pod dębami Mamre.
Niektóre ludy uważały dęby za drzewa – wyrocznie, na podstawie ich stanu przepowiadano pogodę i urodzaj.W greckiej Dodonie znajdowała się wyrocznia wróżąca z szumu liści dębu.
Wśród ludów germańskich dąb poświęcano bogu burz. Z obserwacji wynikało bowiem, że pioruny uderzały w nie najczęściej, nie czyniąc przy tym poważniejszych szkód. Ludy celtyckie i słowiańskie także musiały być pod wrażeniem okazałości dębów, gdyż lokalizowały swoje miejsca kultu przeważnie w starych dąbrowach. Celtowie wierzyli również, że moc dębu jest pomocna w zaświatach, dlatego do grobów zmarłych wkładali gałęzie tego drzewa.
Okazy jemioły rosnące na dębach uchodziły za szczególny talizman, prawdopodobnie ze względu na rzadkie występowanie.