Melissa officinalis L.
Inne nazwy: rojownik lekarski, pszczelnik, matecznik, starzyszek, cząberek, matcze ziele.
Pochodzi z wybrzeży Morza Śródziemnego i Azji Mniejszej. Do Europy zachodniej i środkowej trafiła dzięki Arabom w X wieku.
Gatunek znany już w starożytności jako roślina lecznicza. Stosowano ją przy ukłuciach owadów, ukąszeniach psów, chorobach kobiecych, przeciw melancholii, w schorzeniach przewodu pokarmowego, przeciw bólom głowy i zaćmie ocznej.
W lecznictwie ludowym melisa używana bywa przy kolkach, zaziębieniach, astmie, nerwicy serca, niedokrwistości, nadpobudliwości płciowej, na regulację miesiączkowania oraz na poprawienie trawienia i apetytu.
Obecnie jest składnikiem uspokajających mieszanek ziołowych oraz mieszanek polecanych przy cukrzycy.
Zewnętrznie w postaci kompresów stosuje się melisę na bóle gośćcowe, urazy i wrzody.
Dawniej na wsiach kresowych napar z melisy i majeranku piło się dla wzmocnienia pamięci.
W kuchni dalekowschodniej liści melisy używa się jako namiastkę herbaty.
Jako przyprawy dodaje się świeże liście do sałatek, twarogu, dań z ryżu, jaj i zimnych pieczeni oraz sosów ziołowych. Melisa używana jest także do aromatyzowania octu, marynat oraz do produkcji likierów.
Melisa używana jest w pszczelarstwie do wabienia pszczół przy zasiedlaniu nowych uli, których wnętrza naciera się świeżym zielem. Zapach melisy działa uspokajająco na pszczoły. Jest to roślina wybitnie miododajna o czym świadczyć może jej łacińska nazwa pochodząca od słowa mel – miód.