Cząber ogrodowy

Satureja hortensis L.

Satureja_hortensis_L.

Inne nazwy: cząberek, satureja, fasolowe ziele, pieprzyk, dzięcielina.

Cząber znano i używano już w starożytności.

Legiony rzymskie przeniosły go do północnej Europy.

W średniowieczu uprawiany był u nas w ogrodach przyklasztornych, opisywany w kapitularzach i herbarzach. Wierzono w jego magiczną moc, jak również w to, że  spożywanie cząbru pobudza do podejmowania szlachetnych czynów. Uważany był także za afrodyzjak.
Cała roślina odznacza się cierpkim, korzennym zapachem. Surowcem zielarskim jest ziele, które ścina się na początku kwitnienia roślin. Zawarte w nim substancje działają przeciwzapalnie, antyseptycznie, wiatropędnie i przeciwbiegunkowo.

Ziela cząbru używa się jako składnika mieszanek ziołowych pobudzających wydzielanie soków żołądkowych i przeciwskurczowych. Stosuje się je głównie przy braku apetytu, niestrawnościach, bólach brzucha, biegunkach i wzdęciach.

Zewnętrznie ziela cząbru używa się jako dodatku do kąpieli, zwłaszcza małych dzieci, przy stanach zapalnych skóry.

W warunkach domowych zaleca się picie naparu z ziela cząbru. Jest on skutecznym środkiem przeciwrobaczym, działa także wykrztuśnie.
W kuchni cząber jest znaną przyprawą. Ma dość ostry, specyficzny smak dodaje więc potrawom pikantnego wyrazu. Najczęściej dodaje się go do roślin strączkowych, takich jak fasola czy groch, stąd jego dawna nazwa "fasolowe ziele". Nadaje ostro – gorzkiego smaku zupom mięsnym i warzywnym oraz pieczeniom. Jest składnikiem pieprzów ziołowych. Razem z bazylią cząber zastępuje w kuchni dietetycznej sól i pieprz.