Saponaria officinalis L. 
Inne nazwy: mydlnik, mydlik, mydelnik, mydłownik, psie goździki
Roślina wieloletnia występująca w całej Europie i Azji.
Surowcem zielarskim mydlnicy lekarskiej są liście, kłącze i korzenie. Zawierają one saponiny – saporubina, saponaryna i cukry.
Mydlnicę używano już w starożytności do odtłuszczania owczej wełny. Korzenia rośliny używano do mycia, stąd jej nazwa łacińska sapo mydło. Arabowie leczyli nią trąd, liszaje i owrzodzenia skóry.
W medycynie ludowej używana bywała jako środek wykrztuśny przy kokluszu, skuteczny lek przy podagrze, żółtaczce i jako środek żółciopędny, a także na ukąszenia gadów. Odwarem jej płukano gardło przy anginie, a przy katarze wciągano go do nosa, natomiast przy bólu zęba żuto korzeń.
Zewnętrznie używano mydlnicy przy różnych schorzeniach skórnych. Dopiero w XIX wieku po wyizolowaniu z mydlnicy saponin, zainteresowała się nią medycyna oficjalna.
Mydlnica ma działanie wykrztuśne, rozrzedzające flegmę, żółciopędne, lekko moczopędne oraz napotne. Ułatwia przyswajanie składników pokarmowych. Leczy różne dolegliwości wątroby, śledziony i nerek, poprawia przemianę materii. Napar z mydlnicy zalecany jest w nieżytach górnych dróg oddechowych. Zewnętrznie działa przeciwobrzękowo, gojąco i przeciwbakteryjnie oraz grzybobójczo.
W przemyśle cukierniczym używana jest jako dodatek do chałwy.
Odwar z korzeni mydlnicy w mieszance z łopianem i pokrzywą stosowany jest w kosmetyce do zmywania twarzy, kąpieli, mycia włosów. Nadaje włosom połysk i sypkość, a skórę czyni miękką i aksamitną. Wchodzi w skład niektórych szamponów, past do zębów, mydeł i płynów kąpielowych.
Mydlnica lekarska jest składnikiem mieszanek ziołowych polecanych przy chrypce.
Dawniej w odwarze z korzeni mydlnicy prano delikatne tkaniny z jedwabiu i wełny. Służył on też do odtłuszczania runa owczego oraz do produkcji środków przeciwpożarowych do gaśnic.