Gypsophila paniculata Fisch.
Inne nazwy: mydlnica biała, waplinek, gipsówka
Roślina wieloletnia występująca dziko i uprawiana w Europie, Azji i Ameryce Północnej. W Polsce gatunek objęty jest ścisłą ochroną gatunkową, rośnie na przepuszczalnych glebach zasobnych w próchnicę i wapń.
Surowcem zielarskim jest korzeń łyszczca pozyskiwany jesienią lub wczesną wiosną. Dawniej korzeń bogaty w saponiny używany był do prania delikatnych tkanin.
Wyciągi z korzenia działają antybiotycznie i owadobójczo. Niektóre wyizolowane w roztworze soli fizjologicznej saponiny wykazują działanie plemnikobójcze.
W lecznictwie ludowym korzeń stosowany jest jako środek wykrztuśny. Pomocniczo stosowany bywa w chorobach górnych dróg oddechowych, gardła, krtani, bronchicie, a nawet zapaleniu płuc.
Obecnie izolowane z korzenia gipsówki saponiny używane są do gaśnic pianowych.
Łyszczec wiechowaty uprawiany jest jako roślina ozdobna, wykorzystywana do dekoracji wiązanek i suchych kompozycji.
Gipsówka jest cenną rośliną pszczelarską. Jej wydajność miodową określa się na 360kg z ha.