Centaurium erythraea Rafn.
Inne nazwy: centuria zwyczajna, tysiącznik.
Roślina jednoroczna lub dwuletnia. Występuje w całej niemal Europie, w Afryce Północnej, na Wyspach Kanaryjskich, w Azji Zachodniej i Środkowej, na Kaukazie i Ałtaju. W Polsce występuje na całym terytorium, ale dość rzadko. Rośnie na łąkach, miedzach, widnych polanach i nasłonecznionych stokach wzgórz.
Polska nazwa centuria wywodzi się od legendy, według której centaur Chiron wyleczył swoje rany zadane mu przez Herkulesa właśnie tą rośliną. Według innych źródeł nazwa rośliny jest tłumaczeniem słów centum aurum oznaczających 100 sztuk złota. Miałoby to oznaczać, jak wielką wartość dawniej przypisywano tej roślinie. Niektórzy wywodzą nazwę od łacińskiego słowa centum, ale oznacza ono nie tysiąc, lecz sto, nie wydaje się więc to prawidłowe, gdyż w Polsce dla tej rośliny używana była nazwa tysiącznik.
W średniowieczu centuria była jednym ze składników słynnej mieszanki leczniczej teriaku, składającego się z kilkudziesięciu ziół i używanego jako odtrutka na wszelkiego rodzaju schorzenia.
Ze względu na dużą zawartość goryczy, ziele centurii pobudza wytwarzanie soków trawiennych żołądka i żółci. Znajduje zastosowanie w leczeniu zaburzeń trawienia: brak apetytu, niedokwasota, bóle i wzdęcia brzucha, odbijanie się, upośledzone wydzielanie żółci. Używa się w postaci naparu.
Używana jest także do aromatyzowania gorzkich wódek, nalewek i niektórych win (wermuty). Receptura różnego rodzaju win i nalewek z dodatkiem centurii jest dobrze opracowana i sprawdzona, gdyż jest w użyciu już od średniowiecza.
Centurii używa się do produkcji kosmetyków dla cery wrażliwej i zwiotczałej. Jest też jednym ze składników płynu do dezynfekcji skóry i ust.
Roślina ta objęta jest w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Wszystkie gatunki centurii są prawnie chronione. Dla potrzeb przemysłu farmakologicznego pozyskuje się ją z upraw.