Dziurawiec zwyczajny

Hypericum perforatum L.

Hypericum_perforatum_L.

Inne nazwy: ziele świętojańskie, drzewo świętojańskie, ziele św. Jana, krzyżowe ziele, dzwonki Panny Marii, arlika.

Legenda mówi, że dziurawiec rósł w miejscu, gdzie spadła głowa Jana po tym, jak Herod skazał go na ścięcie. Jako lek dziurawiec znany był już w starożytności. Dioskorydes polecał spożywanie jego nasion zmieszanych z miodem.
W tamtych czasach uważano, że chroni on ludzi przed zakusami diabelskimi i czarami. W średniowieczu i czasach późniejszych wiązano z nim wiele przesądów. Zawieszony w oknie miał strzec przed uderzeniami piorunów. Sok jego był używany do przepędzania  złych  duchów, służył też do wróżb i wykrywania chorób. W dniu św. Jana wito z dziurawca wieńce i wróżono z ilości wyciśniętego soku i intensywności jego zabarwienia. W rejonie Krakowa jeszcze do niedawna wierzono, że chronił położnice i noworodki przed złośliwymi boginkami, jeżeli zatkało się jego zielem wszystkie szczeliny, nie pomijając komina.

Surowcem zielarskim jest kwitnące ziele. Przygotowuje się z niego różne postaci leków: napar, odwar, nalewkę, olej. Zawiera ono olejki eteryczne, garbniki, glikozydy, prowitaminę A, fitosterole i saponiny.
Zawarte w dziurawcu związki działają na organizm oczyszczająco, odtruwająco i moczopędnie. Ponadto wykazują właściwości bakteriobójcze, uspokajające i przeciwdepresyjne. Dzięki wielokierunkowemu działaniu dziurawiec znalazł szerokie zastosowanie we współczesnej medycynie. Stosuje się go jako lek rozkurczający w chorobach wątroby i dróg żółciowych, w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy oraz w zaburzeniach czynności przewodu pokarmowego, migrenie i wyczerpaniu nerwowym, przy zaburzeniach snu i niepokoju. Jest środkiem antydepresyjnym dlatego też jest składnikiem mieszanek ziołowych pomocniczo stosowanych w leczeniu depresji. Napar z dziurawca pije się po jedzeniu jako środek rozkurczowy, a jako środek moczopędny, żółciopędny i pobudzający wydzielanie soków trawiennych stosuje się go na godzinę przed posiłkiem.

 Ziele dziurawca jest składnikiem mieszanek ziołowych min. regulujących trawienie, wspomagających pracę wątroby oraz stosowanych przy problemach jelitowych.

Napar można również stosować zewnętrznie do płukania jamy ustnej i gardła, do okładów na oparzenia, odmrożenia, uszkodzenia naskórka, wybroczyny i świąd skóry. Łagodzi także bóle mięśni. Należy pamiętać by nie stosować go przy silnym słońcu, bo ma właściwości fotouczulające i może spowodować udar.