Przestęp biały

Bryonia alba L.

Bryonia_alba_L.Jednopienna bylina występująca w Europie, w Iranie i Północnej Afryce. W Polsce był dawniej rośliną uprawianą (po raz pierwszy pojawił się ok. XVI w.), rozprzestrzenił się w środowisku, jako uciekinier z uprawy i obecnie jest rośliną pospolitą. Występuje na całym niżu i w niższych położeniach górskich, w zaroślach, na przydrożach i jako roślina ruderalna.
Liście, owoce i korzenie przęstępu są silnie trujące. Zawierają trujące glikozydy i saponiny, wywołujące ciężkie zapalenie układu pokarmowego objawiające się wymiotami i biegunką, oraz silnymi podrażnienia skóry. W dużych ilościach może spowodować nawet zatrzymanie oddechu. Zgrubiały, silnie rozgałęziony w kształcie ludzkiej postaci, żółty korzeń dawniej był noszony jako amulet na podobieństwo korzenia mandragory, co miało chronić przed czarami. Często zafałszowywano mandragorę przestępem.
W lecznictwie głównie homeopatycznym korzeń przestępu stosowany jest jako środek wymiotny, moczopędny i wywołujący zaczerwienienie skóry.

W badaniach wykazano, że wyciągi wodne wykazują działanie przeciwnowotworowe, natomiast wyciągi metanolowe, działanie przeciwcukrzycowe. Działania te nie są jednak wykorzystywane w lecznictwie ze względu na dużą toksyczność.